2010 - Năm Quốc tế về Đa dạng sinh học: “Đa dạng sinh học là sự sống, Đa dạng sinh học là cuộc sống của chúng ta”

Liên Hợp quốc tuyên bố năm 2010 là Năm quốc tế về Đa dạng sinh học, với mục tiêu nâng cao nhận thức cộng đồng về bảo tồn đa dạng sinh học và các tác động do suy thoái đa dạng sinh học. Đây cũng là năm đánh giá việc thực hiện Mục tiêu thiên niên kỷ về đa dạng sinh học đến năm 2010 đã được các quốc gia thành viên tham gia Công ước Đa dạng sinh học và các nguyên thủ quốc gia tham dự Hội nghị thượng đỉnh về Phát triển bền vững tại Johannesburg năm 2002 cam kết.

Chủ đề của Năm quốc tế về đa dạng sinh học là “Đa dạng sinh học là sự sống. Đa dạng sinh học là cuộc sống của chúng ta”. Ban thư ký Công ước đa dạng sinh học kêu gọi các quốc gia, các tổ chức và cá nhân trên toàn thế giới hưởng ứng Năm quốc tế về Đa dạng sinh học bằng các hoạt động thiết thực. Nhiều chương trình, sự kiện, hoạt động nhằm kỷ niệm Năm quốc tế về Đa dạng sinh học đã được xây dựng và đang được triển khai thực hiện trên toàn thế giới. Lễ công bố Năm quốc tế về đa dạng sinh học đã được tổ chức vào ngày 11 tháng 01 năm 2010 tại Berlin, Đức. Hội nghị các bên tham gia Công ước Đa dạng sinh học (COP 10) sẽ được tổ chức vào tháng 10 năm 2010 tại Nagoya, Nhật Bản cũng sẽ có những hoạt động hưởng ứng tổ chức Năm quốc tế đa dạng sinh học. Những thông tin tham khảo về Năm quốc tế đa dạng sinh học hiện có trên trang web chính thức của Công ước đa dạng sinh học (www.cbd.int).



Các mục tiêu chính của Năm quốc tế về Đa dạng sinh học

· Tăng cường nhận thức của công chúng về tầm quan trọng trong việc bảo tồn đa dạng sinh học và những mối đe dọa chính đối với đa dạng sinh học.

· Chia sẻ thông tin về những thành tựu trong công tác bảo tồn đa dạng sinh học do cộng đồng và chính phủ thực hiện.

· Quảng bá các sáng kiến nhằm giảm các nguy cơ đe đọa đa dạng sinh học.

· Khuyến khích các cá nhân, tổ chức và chính phủ có những động thái tức thời nhằm ngăn chặn việc mất đa dạng sinh học.

· Khuyến khích các bên liên quan thảo luận về những hoạt động cần tiến hành cho giai đoạn sau năm 2010.

Việt Nam đã được công nhận là một nước có tính đa dạng sinh học (ĐDSH) cao trên thế giới và là một trong các quốc gia được ưu tiên cho bảo tồn toàn cầu. Sự đa dạng về địa hình, đất đai, cảnh quan và khí hậu là cơ sở rất thuận lợi, tạo nên tính đa dạng của cả hệ sinh thái, loài và nguồn gen của Việt Nam. Trong các hệ sinh thái trên cạn, đã thống kê và xác định được trên 13.200 loài thực vật, khoảng 10.000 loài động vật. Trong các vùng đất ngập nước nội địa, đã xác định được trên 3.000 loài thuỷ sinh vật. Môi trường biển với 20 kiểu hệ sinh thái đặc thù, đặc trưng cho biển nhiệt đới và là môi trường sống của trên 11.000 loài sinh vật biển. Khoảng hai thập kỷ gần đây, rất nhiều loài động, thực vật mới được phát hiện và mô tả, trong đó có nhiều chi và loài mới cho khoa học; đặc biệt là các loài thú và các loài cây thuộc họ Lan. Hiện nay nhiều loài động, thực vật mới vẫn được tiếp tục phát hiện và công bố ở Việt Nam.

Ở Việt Nam, các hệ sinh thái và tài nguyên sinh vật đóng vai trò quan trọng của nền kinh tế và văn hoá của đất nước, thể hiện ở các giá trị chính là bảo vệ thiên nhiên và môi trường (giá trị về chức năng sinh thái); kinh tế (giá trị sử dụng trực tiếp và gián tiếp); và văn hóa, xã hội. ĐDSH đóng góp lớn cho nền kinh tế quốc gia, là cơ sở đảm bảo an ninh lương thực; duy trì nguồn gen vật nuôi, cây trồng; cung cấp các vật liệu cho xây dựng và các nguồn nhiên liệu, dược liệu.

Tuy nhiên, vẫn còn nhiều mối đe doạ tới ĐDSH ở Việt Nam. Việc gia tăng dân số và mức tiêu dùng là áp lực dẫn tới khai thác quá mức tài nguyên sinh vật. Sự phát triển kinh tế-xã hội nhanh chóng đã làm thay đổi cảnh quan thiên nhiên. Thay đổi phương thức sử dụng đất, xây dựng nhiều cơ sở hạ tầng đã làm giảm diện tích sinh cảnh tự nhiên, chia cắt các hệ sinh thái, làm suy giảm môi trường sống của nhiều loài động, thực vật hoang dã. Việc xây dựng nhiều đập nước đã ngăn chặn đường di cư của nhiều loài cá. Việc tăng nhanh độ che phủ của rừng là một tín hiệu tốt, nhưng cũng nên chú ý là một nửa diện tích rừng tăng lên là rừng trồng và rừng phục hồi, nên giá trị đa dạng sinh học không cao. Trong khi đó rừng giàu và rừng nguyên sinh không còn nhiều và vẫn tiếp tục bị suy giảm.

Với tư cách là nước thành viên chính thức của Công ước về Đa dạng sinh học từ năm 1994, Việt Nam sẽ tổ chức Năm quốc tế đa dạng sinh học với nhiều hoạt động hưởng ứng như tổ chức lễ mitting, các buổi tọa đàm, hội thảo khoa học, các hoạt động phổ biến, tuyên truyền… Ngoài ra, Việt Nam sẽ tham gia sáng kiến "Ngày hành động toàn cầu về đa dang sinh học vào ngày 22 tháng 5 năm 2010", đây cũng là Ngày quốc tế về đa dạng sinh học. Sáng kiến này do Bộ Môi trường, Bảo tồn thiên nhiên và An toàn hạt nhân Đức, Bộ Hợp tác và Phát triển Đức, Tạp chí GEO, Ban thư ký Công ước Đa dạng sinh học, Chương trình môi trường Liên hợp quốc, Ban thư ký nghiên cứu tính kinh tế của hệ sinh thái và đa dạng sinh học cùng phối hợp tổ chức.

Các hoạt động kỷ niệm ngày đa dạng sinh học quốc tế (22/5) sẽ được tổ chức tại VQG. Phong Nha-Kẻ Bàng, tỉnh Quảng Bình, đây là khu di sản thiên nhiên đầu tiên của Việt Nam.

Để thực hiện thành công Năm quốc tế đa dạng sinh học tại Việt Nam, cần có sự tham gia không chỉ của các cơ quan nhà nước, các tổ chức hoạt động trong lĩnh vực bảo tồn thiên nhiên mà còn cần nỗ lực của mỗi cá nhân trong cộng đồng.



Tôi có thể làm gì để tham gia Năm quốc tế về đa dạng sinh học?

· Tìm hiểu về các vấn đề liên quan tới đa dạng sinh học và môi trường của địa phương và đất nước bạn.

· Góp phần thực hiện Năm quốc tế về đa dạng sinh học bằng việc tham gia các hoạt động hưởng ứng của các tổ chức môi trường, tổ chức tình nguyện. Việc cứu đa dạng sinh học bắt đầu từ bản thân bạn và cộng đồng của bạn.

· Nếu bạn đã tham gia một tổ chức môi trường hãy kết nối với những người khác trong cùng cộng động và hợp tác với các tổ chức khác tiến hành các hoạt động hưởng ứng Năm quốc tế về đa dạng sinh học.

· Rất nhiều người trên khắp thế giới đã và đang đạt được những thành tựu trong công tác bảo tồn đa dạng sinh học. Nếu bạn đạt được thành tựu trong công tác bảo tồn đa dạng sinh học hãy chia sẻ câu chuyện thành công của bạn để chúng tôi và mọi người ở khắp nơi trên thế giới có thể học tập và áp dụng mô hình bảo tồn thành công của bạn.

Cục Bảo tồn đa dạng sinh học, Tổng cục Môi trường – với tư cách Đầu mối quốc gia thực hiện Công ước đa dạng sinh học, là đơn vị chủ trì, phối hợp với các cơ quan, tổ chức trong và ngoài nước thực hiện Năm quốc tế đa dạng sinh học tại Việt Nam./.

Lê Thanh Bình

Q. Cục trưởng - Cục Bảo tồn đa dạng sinh học